De kracht van preventie

‘De kracht van preventie’ richt zicht op preventieve opvoedingsondersteuning op buurtniveau en de inzet van formele en informele netwerken. Preventie en bevorderen van eigen kracht kan de druk op het jeugdzorgstelsel verminderen. Maar hoe?

In dit deelproject wordt dit onderzocht door de interventie ‘Ouders in actie’ onder de loep te nemen. Bij ‘Ouders in Actie’ worden vrijwilligers getraind om in groepsverband de opvoeding te bespreken met andere ouders. Op deze manier kunnen ouders elkaar ondersteuning bieden in de opvoeding. De vrijwilligers stellen zelf de groep samen en kunnen ook de eigen taal gebruiken. Ze worden getraind in methoden voor groepsgesprekken en er zijn ondersteunende materialen aanwezig over opvoedingsvraagstukken. In de praktijk worden vooral moeilijk bereikbare ouders bereikt door de vrijwilligers. Ook wordt onderzocht of deze interventie uitgebreid kan worden naar andere leeftijdsgroepen en aanstaande ouders en hoe vaders beter betrokken kunnen worden.

In het bijzonder gaat het om secundaire preventie, dat wil zeggen vroegsignalering van mogelijke opvoedingsproblemen en vroege interventie bij opvoedingsproblematiek waarmee inzet van zwaardere hulp kan worden voorkomen of geminimaliseerd. Specifieke aandacht daarbij wordt geschonken aan:

1. de rol van de professional,
2. de vorming van een pedagogische civil society van formele en informele netwerken én
3. ketenhulp van min 9 maanden tot plus 18 jaar

Door bestudering van de exemplarische praktijk ‘Ouders in Actie’ krijgen we inzicht in effecten, werkzame elementen en benodigde condities voor vroegsignalering op buurtniveau.

Deze inzichten worden gebruikt voor de verdere ontwikkeling van deze praktijk en verwerkt in bruikbare kennisproducten voor zittende en toekomstige professionals in het preventieve veld.

Doelstellingen:

Het versterken van de preventieve opvoedingsondersteuning van 9 maanden tot 18 jaar binnen de wijknetwerken, door verbinding met en inzet van formele en informele netwerken rondom gezinnen. Bijzondere aandacht bij de verzameling, analyse vertaling en implementatie van kennis gaat uit naar de volgende deelvragen:

• Wat zijn effectieve methoden om als professional of vrijwilliger de zelfregie en de eigen kracht van en gezin te bevorderen? Welke competenties moeten daarvoor (verder) worden ontwikkeld?
• Op welke manier kunnen professionals of vrijwilligers met het oog op vroegsignalering de verbinding met informele en formele netwerken stimuleren? Welke werkzame methodieken zijn er en hoe kunnen deze efficiënt worden ingezet?
• Op weke manier kunnen professionals of vrijwilligers met het oog op vroege interventie (lichte hulp) de verbinding met informele en formele netwerken stimuleren? Welke werkzame methodieken zijn er en hoe kunnen deze efficiënt worden ingezet?
• Welke competenties (kennis, vaardigheden, attitude) van de toekomstige en zittende professionals én vrijwilligers moeten in dit kader (verder) worden ontwikkeld?
• Met welke doelgroepspecifieke kenmerken moet bij secundaire preventie rekening worden gehouden?

Er is een literatuurstudie uitgevoerd naar werkzame elementen bij interventies die gebruik maken van informele groepen voor opvoedondersteuning. De resultaten hiervan zijn besproken in een minisymposium over inzet informele steun via vrijwilligers en de focusdag voor professionals in Rotterdam-Rijnmond.

Twee scriptie studenten zijn op dit moment een evaluatie aan het uitvoeren naar de effecten van Ouders in Actie.